De kunst van zelfrelativering binnen organisaties

Als organisatie kun je gemakkelijk verstrikt raken in de ernst en complexiteit van de dagelijkse uitdagingen en prestatiedruk. Om hieraan te ontsnappen is er eigenlijk een vrij simpele remedie die helaas vaak over het hoofd wordt gezien of simpelweg niet als zodanig op waarde wordt geschat, namelijk zelfrelativering. Door de eigenschappen van zelfrelativering in de organisatie te brengen, werk je op een subtiele manier aan een evenwichtige aanpak van het werk (en het leven). Met zelfrelativering bouw je voort aan een meer humane en toegankelijke organisatie.

Teamcoach spreekt vanachter een bureau

Wat betekent zelfrelativering voor organisaties?

Zelfrelativering verwijst in de context van de organisatie naar het vermogen van een bedrijf en zijn medewerkers om af en toe een stap achteruit te zetten om zicht te krijgen op de situatie waarin de organisatie of onderdelen daarvan zich bevinden, en daarbij de prestaties en ‘mislukkingen’ met een zekere lichtheid en vanuit een nuchter perspectief te bekijken. Het betekent het erkennen dat het werk weliswaar belangrijk is, maar niet de enige definiërende factor van iemands waarde of de waarde van de organisatie is. Door deze houding aan te nemen bevorder je als bedrijf of organisatie een bedrijfscultuur waarin druk en stress vrij gemakkelijk worden verminderd en waarin creativiteit wordt aangemoedigd. De werkomgeving wordt op deze manier als meer ondersteunend en minder belastend ervaren.

Het belang van zelfrelativering

  • Stressvermindering

Door zelfrelativering verminder je de druk die zo vaak voorkomt in het bedrijfsleven. Door situaties en fouten in perspectief te plaatsen, voelen medewerkers zich vaak minder overweldigd en staan ze meer open voor leren en groeien. Zelfrelativering vermindert angst en versterkt een kalme en productieve werkomgeving.

  • Bevordering van teamwork

Teams die in staat zijn om hun acties en prestaties te relativeren, werken vaak effectiever samen. Humor en lichtheid kunnen als natuurlijke bindmiddelen fungeren, waardoor teamleden zich meer op hun gemak voelen om zich uit te spreken en ideeën uit te wisselen en samen te werken.

  • Innovatie en creativiteit

In een omgeving waar zelfrelativering wordt gewaardeerd, voelen medewerkers zich vrijer om enig risico te nemen en innovatief te denken. Als je weet dat je niet wordt afgerekend op mislukkingen, maar dat zij worden gezien als leermomenten, kan dat een krachtige motivator zijn voor creatieve probleemoplossing.

Hoe zelfrelativering te cultiveren in een organisatie

  • Leiders geven het goede voorbeeld

Leiders spelen een sleutelrol bij het stimuleren van zelfrelativering. Wanneer leiders zichzelf niet al te serieus nemen en openstaan voor humor – en bovendien hun eigen fouten kunnen toegeven – zetten zij de toon voor de rest van de organisatie. Dit gedrag moet uiteraard oprecht en consistent zijn om geloofwaardig en effectief te zijn.

  • Communicatie en interactie

Het regelmatig communiceren van de menselijke aspecten van het werk, draagt in hoge mate bij aan het ontwikkelen van een bedrijfscultuur waar zelfrelativering een belangrijk deel van uitmaakt. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om het op een luchtige manier delen van verhalen over mislukkingen en successen en het erkennen van de absurditeiten die soms gepaard gaan met de werkplek. Dit kan hilarisch zijn.

  • Training en ontwikkeling

Het aanbieden van trainingen en workshops die zich richten op emotionele intelligentie, stressmanagement én humor op de werkplek helpt medewerkers de benodigde vaardigheden te ontwikkelen om effectief te kunnen relativeren. Workshops kunnen scenario’s bevatten waarin medewerkers leren hoe ze een gezonde dosis humor en relativering kunnen integreren in hun dagelijkse interacties.

  • Beleid

Het ontwikkelen van speciaal beleid voor zelfrelativering kan ook belangrijk zijn. Dit soort beleid laat zien dat de organisatie waarde hecht aan het welzijn van medewerkers en hun vermogen om werk in een bredere context te zien.

Het vermogen van een organisatie om zelfrelativering te cultiveren, kan een diepgaande invloed hebben op haar algehele sfeer en haar succes. Het stelt bedrijven in staat om de onvermijdelijke ups en downs van het bedrijfsleven met gratie en humor aan te gaan. Door een kleine investering in een bedrijfscultuur die lichtheid en ‘de zaken in perspectief zien’ waardeert, creëer je als bedrijf een werkomgeving die niet alleen productief is, maar ook nog eens zeer plezierig voor iedereen die er deel van uitmaakt.

Acties voor Mentaal Verantwoord Ondernemen

Om concreet te werken aan kenmerk 52 – De organisatie heeft een bedrijfscultuur van zelfrelativering – moet een organisatie stappen ondernemen die medewerkers aanmoedigen om situaties en prestaties (en mislukkingen) met een nuchtere en soms humoristische blik te bekijken. Dit helpt bij het verminderen van stress, het bevorderen van de samenwerking en stimuleren van een positieve en veerkrachtige werkomgeving. We noemen hieronder enkele praktische stappen die je als organisatie kunt zetten om zelfrelativering te cultiveren.

1. Stimuleer leiders om het goede voorbeeld te geven

Leiderschapstraining

  • Train leiders in het gebruik van humor en zelfrelativering in hun communicatie. Leiders moeten leren om zichzelf niet al te serieus te nemen, gemakkelijker hun fouten kunnen toegeven en situaties met een zekere luchtigheid kunnen benaderen.
  • Leiders moeten een voorbeeld stellen door openlijk te kunnen (glim)lachen om kleine mislukkingen en verhalen te delen over hun eigen fouten en lessen. Daarnaast ligt er een mooie taak voor hen om een bedrijfscultuur te bevorderen waarvan bescheidenheid deel uitmaakt.

Transparante communicatie

  • Moedig leiders aan om anekdotes en verhalen te delen waarin ze moeilijke situaties met humor hebben benaderd. Hierdoor wordt het makkelijker om zelfrelativering in de dagelijkse werkcontext te integreren.
  • Leiders dienen eerlijk en toegankelijk te zijn in hun communicatie, zodat medewerkers zich comfortabel voelen om hetzelfde te doen.

2. Creëer een ondersteunende werkomgeving

Teamactiviteiten

  • Organiseer teambuildingsactiviteiten die humor en luchtigheid integreren, zoals een improvisatieworkshop of een quiz. Zo kunnen teams samen lachen, wat sterk bijdraagt aan de ontwikkeling van een bedrijfscultuur van zelfrelativering.
  • Moedig informele bijeenkomsten aan waar medewerkers vrij kunnen praten en lachen zonder dat ze de druk voelen van wat er formeel van hun wordt verwacht. Bijvoorbeeld tijdens lunches of borrels.

Feedback en reflectie

  • Gebruik speciale feedbacksessies om constructieve en humoristische wijzen van werken aan te moedigen bij het bespreken van hoe de dingen beter kunnen. Focus op wat er geleerd kan worden van fouten in plaats van (alleen) kritiek te leveren.
  • Integreer reflectie zoals ‘lessons learned’-sessies na projecten waarin zowel successen als (kleine en grote) missers met een nuchtere blik worden besproken.

3. Integreer humor in de dagelijkse werkzaamheden

Humor in communicatie

  • Moedig het gebruik van humor in e-mails, presentaties en vergaderingen aan. Uiteraard kan dit alleen waar het gepast is. Deel bijvoorbeeld een grappige anekdote of voeg een licht humoristische noot toe aan serieuze onderwerpen. Humor moet altijd subtiel en met de nodige voorzichtigheid worden gebracht. Het mag nooit discriminerend zijn of grievend voor een bepaalde persoon. Ook goedbedoelde grappen kunnen soms hard aankomen.
  • Integreer humoristische elementen in dagelijkse communicatie, zoals een humoristische rubriek in de nieuwsbrief (denk aan cartoons of strips in kranten) of een platform voor medewerkers om grappige momenten op de werkvloer te delen.

Ruimte voor humor

  • Creëer fysieke ruimte waar humor wordt aangemoedigd, zoals bijvoorbeeld een prikbord voor grappige cartoons of quotes. Zo krijgen medewerkers een gevoel van luchtigheid in de fysieke werkomgeving.
  • Zorg voor werkruimtes die flexibiliteit en informele interactie bevorderen, waardoor medewerkers zich op hun gemak voelen om humor en zelfrelativering te gebruiken.

4. Stimuleer training en ontwikkeling

Workshops en trainingen

  • Bied een workshop aan die zich richt op emotionele intelligentie, waarbij de deelnemers ook leren hoe humor kan worden gebruikt om stress te verminderen en relaties te verbeteren.
  • Organiseer een training die specifiek is gericht op zelfrelativering en het ontwikkelen van een gezonde kijk op mislukkingen en prestaties.

Coaching

  • Implementeer een mentorprogramma waarbij meer ervaren medewerkers nieuwe medewerkers begeleiden in hoe ze zelfrelativering kunnen toepassen in hun dagelijkse werkpraktijken.
  • Bied coaching aan leiders om hen te ondersteunen om humor en zelfrelativering te integreren in hun leiderschapsstijl.

5. Introduceer zelfreflectie in de bedrijfscultuur

Feedback

  • Gebruik feedback om medewerkers te ondersteunen bij het evalueren van zichzelf en hun prestaties, met een gezonde dosis zelfrelativering. Door dit zo in te richten help je je medewerkers bij het verminderen van de angst voor kritiek.
  • Geef ook ruimte voor anonieme feedback om medewerkers in staat te stellen vrijuit te spreken over de bedrijfscultuur.

Reflectie

  • Moedig medewerkers aan om regelmatig tijd te nemen voor zelfreflectie en om de balans op te maken van hun goede en minder goede prestaties. Nodig hen daarbij uit om met een nuchtere blik naar successen en mislukkingen te kijken.
  • Geef erkenning aan momenten van persoonlijke en professionele groei, waarbij humor en relativering worden gebruikt om enerzijds successen te belichten en anderzijds mislukkingen te relativeren.

6. Vier successen en erken mislukkingen

Successen vieren

  • Maak gerust gebruik van humor om successen te vieren. Hiermee versterk je een bedrijfscultuur van relativering én erkenning.
  • Maak successen bekend binnen de organisatie en doe dit met een lichte toets en humoristische noot. Hiermee hou je de sfeer luchtig.

Mislukkingen erkennen

  • Organiseer een evenement waarin mislukkingen worden besproken en worden gevierd als leermomenten. Hiermee kun je de angst voor falen sterk verminderen en moedig je een open houding aan.
  • Maak gebruik van herinneringen aan mislukkingen. Roep z3 op in het heden en geef er een humoristische draai aan. Zo benadruk je op een prettige manier het belang van leren en groeien.

Zo maar wat manieren om zelfrelativering in de bedrijfscultuur te integreren. Een bewuste inspanning om humor, nuchterheid en open communicatie te bevorderen. Door de leiders in de organisatie het goede voorbeeld te laten geven, ondersteuning van een positieve werkomgeving, integratie van humor in de dagelijkse werkzaamheden, bevordering van training en door viering van zowel successen als mislukkingen, creëer je als organisatie een bedrijfscultuur waarin zelfrelativering een natuurlijk onderdeel wordt van hoe zaken worden gedaan in jouw organisatie.

NewDayPeople vergroot mentale kracht in organisaties

Elke organisatie in Nederland heeft in meer of mindere mate moeite hebben met het versterken van haar mentale kracht. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de vele gevallen van burn-out en de stress gerelateerde problematiek en mentale klachten waar veel medewerkers mee worstelen. Bedrijven en organisaties weten vaak niet waar te beginnen of zijn niet in staat om een goede strategie voor ‘Mentaal Verantwoord Ondernemen’ (MTVO) op te zetten. Niet zo gek, want ze hebben wel wat anders te doen. NewDayPeople is erin gespecialiseerd. Het is onze missie om mentale kracht in organisaties te vergroten. Daarbij nemen wij jouw organisatie bij de hand. Lees het manifest dat we hebben geschreven en je weet waar wij voor staan. Wil jij dat we je helpen bij Mentaal Verantwoord Ondernemen? Neem contact met ons op via het formulier aan de onderzijde van deze pagina. Dan gaat de bal vanzelf rollen.

Serie over Mentaal Verantwoord Ondernemen

Dit artikel maakt deel uit van een serie van 56 over de organisatiekenmerken van MTVO, Mentaal Verantwoord Ondernemen. Op onze website vind je een overzicht van alle kenmerken waar je aan kunt werken om mentale kracht te vergroten in je bedrijf of organisatie. Elk bedrijf, van groot tot klein, kan mentale kracht ontwikkelen en vergroten. Ga er nu mee aan de slag.

Meer lezen

Help de mensen in je organisatie bij het maken van morele afwegingen

Een oproep aan alle organisaties: toon ethisch leiderschap. De wereld heeft daar meer dan ooit behoefte aan.

Lees verder
Een mannelijke en vrouwelijke medewerker lopen met elkaar op terwijl ze gezellig met elkaar praten

Heb als organisatie oog voor de persoonlijke context van je mensen

Het begrip 'persoonlijke context' verwijst naar de unieke persoonlijke en externe factoren die de ervaringen en gedragingen van de medewerkers beïnvloeden.

Lees verder
Medewerker achter laptop converseert met collega's

Geef je medewerkers de ruimte en de vrijheid naar eigen inzicht te leven en gelukkig te zijn

Organisaties krijgen door dat de mensen die de organisatie vormgeven hun werkelijke kapitaal zijn. Hierbij is de huidige krappe arbeidsmarkt de stok achter de deur voor minder vooruitstrevende organisaties.

Lees verder

Meer informatie over een zakelijke workshop?

Neem contact op met onze accountmanager. Hij kan je alles vertellen over onze workshops en helpt je graag.

Inge Schouten
Coördinator
0648254247

"*" geeft vereiste velden aan